گل صد تومانی که در بعضی جاها به رز کشاورز نیز معروف است، قرن هاست که بخشی جدایی ناپذیر از باغ های اروپایی بوده است. گونه‌های معمولی باغ‌های مزرعه و صومعه‌ها، گونه‌های بدون عارضه و شکوفه‌دار هنوز هم امروزه بسیار محبوب هستند. این مقاله به شما می گوید که چگونه گیاه قوی را برای چندین دهه شکوفایی به درستی کاشت و از آن مراقبت کنید.
چگونه از گل صد تومانی در باغ مراقبت کنیم؟
گل صد تومانی گیاهان باغی و چند ساله ای هستند که مراقبت آسانی دارند و معمولاً بین ماه های مه و ژوئن در اروپا شکوفا می شوند. آنها خاک عمیق و با زهکشی خوب و قرار گرفتن در معرض آفتاب کامل را ترجیح می دهند. مراقبت شامل آبیاری گاه به گاه، کود دهی کم و قطع گل صد تومانی چند ساله در پاییز است.
منشا و توزیع
گل صد تومانی که با نام لاتین Paeonia به گل صد تومانی نیز معروف است، تنها جنس از خانواده گیاهی خانواده گل صد تومانی (Paeoniaceae) است. گل صد تومانی هایی وجود دارند که مانند درختچه ها و گیاهان چند ساله رشد می کنند، اگرچه تنها نوع اول آن چوبی است. از طرف دیگر گل صد تومانی های چند ساله در طول زمستان در بالای زمین می میرند و سپس در بهار سال بعد دوباره جوانه می زنند.
اما فرقی نمی کند که کدام یک از ۳۲ گونه باشد: گل صد تومانی فقط در نیمکره شمالی زمین وجود دارد، اما تقریباً در تمام نقاط جهان به استثنای قطب شمال.همه به جز دو گونه گل صد تومانی بومی اروپا و آسیا هستند و گل صد تومانی های چند ساله مانند گل صد تومانی معمولی (Paeonia officinalis) در مناطق کوهستانی جنوب اروپا زندگی می کنند. از طرف دیگر گل صد تومانی درختچه ای یا درختی (هیبرید Paeonia Suffruticosa) و گل صد تومانی نجیب (هیبرید Paeonia Lactiflora) از چین می آیند و بیش از 2000 سال است که در آنجا کشت می شوند.
گونه‌های وحشی هیبریدهای کشت‌شده امروزی عمدتاً در جنگل‌های کوهستانی کم‌کم و همچنین در مناطق خشن استپی مناطق آب و هوایی معتدل و نیمه گرمسیری رشد می‌کنند.
استفاده
در اروپا گل صد تومانی معمولی یا کشاورز یکی از قدیمی ترین گیاهان باغی است. نه تنها گونه های ساده، بلکه گونه های دوتایی با گل های عمدتا صورتی تا قرمز تیره شان قرن هاست که در حال کشت هستند. به طور سنتی، این گل صد تومانی چند ساله همراه با نوک جرثقیل (Geranium x magnificum) و (Alchemilla mollis)، عمدتاً در باغچه جلویی یا در بستر گل کاشته می شود.استفاده از آن به عنوان گیاه همراه مثلاً در مسیر اصلی تا درب ورودی نیز موثر است.
هیبریدهای Lactiflora که در اوایل از آسیا وارد شدند، می‌توانند - مانند سایر گل صد تومانی‌های درختچه‌ای - به خوبی در باغ‌های به سبک آسیایی، به عنوان مثال در ترکیب با هاستا (Hosta) یا بامبو استفاده شوند. یک بیشه بامبو کاشته شده به عنوان پرچین حریم خصوصی که با گل صد تومانی های مختلف در پیش زمینه همراه است، زیبا به نظر می رسد.
گل صد تومانی برگ توری (Paeonia tenuifolia)، که از استپ های آسیا می آید، برای مکان های خشک و آفتاب کامل مناسب است و زمانی که به تنهایی در باغ سنگی یا شنی قرار بگیرد، بهترین ظاهر را دارد.
ظاهر و رشد
همه گل صد تومانی ها گیاهانی چند ساله و سبز تابستانی هستند که در صورت مراقبت خوب می توانند چندین دهه در یک مکان باقی بمانند. شکل رشد و ارتفاع تا حد زیادی به درختچه یا گل صد تومانی چند ساله بستگی دارد.
گل صد تومانی های بوته ای شاخه های چوبی به طول تا 200 سانتی متر و ضخامت قابل توجهی تشکیل می دهند. با این حال، بوته های عمودی دارای شاخه های کمی هستند و همچنین بسیار کند رشد می کنند. از طرف دیگر گل صد تومانی های چند ساله تا حداکثر ارتفاع حدود 60 تا 100 سانتی متر رشد می کنند و بنابراین به طور قابل توجهی کوچکتر می مانند. این تعجب آور نیست، زیرا این گونه ها هر بهار دوباره جوانه می زنند و در غیر این صورت در ریشه های ذخیره غده ای (به اصطلاح ریزوم) نزدیک به سطح زمین زمستان گذرانی می کنند.
هیبریدهای Itoh هنوز نسبتاً جوان، که هیبریدهایی از گل صد تومانی بوته ای و چند ساله هستند، رشد نسبتاً علفی اما قوی و گلهای بزرگتر دارند.
برگ
گل صد تومانی‌های چند ساله در بهار با شاخه‌های متمایز و قرمز تیره ظاهر می‌شوند، که هم ساقه‌های گل قوی و هم ساقه‌های برگ بلند با برگ‌های بزرگ، مرتب و به‌طور متناوب و به شکل عجیب و غریب رشد می‌کنند.از طرف دیگر گل صد تومانی درختچه‌ای معمولاً دارای برگ‌های دوپه‌ای و به رنگ سبز روشن تا آبی است که به‌طور متناوب مرتب شده‌اند.
گل و زمان گلدهی
گلهای بسیار بزرگ که در برخی از واریته‌ها بیش از ۲۰ سانتی‌متر اندازه دارند، همیشه در انتهای ساقه‌های بلند و ضخیم گل قرار دارند. آنها از نظر ظاهری شبیه به گلبرگ های رز هستند و می توانند تک، نیمه دوتایی یا کاملاً دوتایی باشند. اتفاقا بزرگترین سر گل در گل صد تومانی درختچه مانند رشد می کند.
رنگ گل معمولاً بین سایه های مختلف صورتی و قرمز متفاوت است، اما انواع گلدار سفید یا زرد نیز وجود دارد. گلهای برخی از واریته‌ها نیز رایحه‌ای تند دارند، به همین دلیل است که گلبرگ‌های خشک شده این گل صد تومانی‌ها اغلب برای گلدان استفاده می‌شوند.
بیشتر گونه ها در بهار یا اوایل تابستان بین ماه های مه و ژوئن شکوفا می شوند، اما فقط برای چند هفته.
میوه
گل صد تومانی اغلب مورد بازدید پروانه ها، زنبورهای عسل و سایر حشرات قرار می گیرد که لقاح گل های بزرگ را نیز تضمین می کند.سپس فولیکول‌های بزرگی تشکیل می‌شوند که با رسیدن در پاییز باز می‌شوند و دانه‌های تیره تا اندازه یک سانتی‌متر را نمایان می‌کنند. میوه هایی که دانه های براق دارند به راحتی روی گیاه باقی می مانند، به خصوص که ظاهری جذاب و جالب به گیاه حتی زمانی که شکوفه هم ندارند می دهند.
مسمومیت
گل صد تومانی از زمان های قدیم در طب طبیعی استفاده می شده است. گفته می شود که ریشه، گلبرگ و دانه ها در برابر گرفتگی عضلات و همچنین مشکلات روده و نقرس کمک می کنند. حتی امروزه، هومیوپاتی هنوز از ریشه گل صد تومانی به عنوان درمانی برای هموروئید استفاده می کند. البته میزان تاثیرگذاری این داروها موضوع دیگری است.
گاهی اوقات گلبرگ های ظریف گل صد تومانی برای تهیه و تزیین سالاد، اسموتی، دسر و سایر غذاها نیز توصیه می شود. با این حال، باید احتیاط کنید زیرا تمام قسمت های گیاه حاوی گلیکوزیدها و آلکالوئیدهای سمی است که اگر به مقدار زیاد مصرف شود، می تواند منجر به علائم معمول مسمومیت شود.اینها شامل گرفتگی معده و روده، حالت تهوع، استفراغ و اسهال است.
گل صد تومانی فقط کمی برای انسان سمی است، اگرچه علائم مسمومیت ممکن است بسته به آستانه تحمل فردی رخ دهد یا نباشد - واکنش هر فردی متفاوت است. با این حال، احتیاط در مورد کودکان کوچک و حیوانات خانگی توصیه می شود، زیرا آنها کوچکتر هستند و بنابراین آستانه سم کمتر است. گل صد تومانی را حتی می توان به عنوان بسیار سمی برای سگ طبقه بندی کرد.
کدام مکان مناسب است؟
بیشتر گونه‌ها و گونه‌های گل صد تومانی مکانی را در آفتاب کامل ترجیح می‌دهند، که به ویژه برای گل صد تومانی‌های علفی مهم است. از سوی دیگر، گل صد تومانی های درختی تا زمانی که بعد از ظهر و عصر در معرض نور مستقیم خورشید قرار گیرند، در یک نقطه روشن و نیمه سایه نیز احساس راحتی می کنند.
در ضمن، گل صد تومانی برای کاشت در زیر درختان یا درختچه های بلند مناسب نیست، زیرا گیاهان به دلیل سیستم ریشه عمیق خود نمی توانند از عهده فشار ریشه و رقابت برآیند.ادامه مطلب
طبقه
گل صد تومانی از نظر شرایط خاک زیاد خواستار نیستند. خاک لازم نیست خیلی غنی از هوموس باشد و گیاهان در خاک لومی یا شنی نیز احساس راحتی می کنند - به شرطی که عمیق، زهکشی شده خوب و تازه تا مرطوب باشد. فقط غرقابی و سطح بالای آب زیرزمینی برای گل صد تومانی نامناسب است، زیرا تحت تأثیر رطوبت ثابت، عفونت های قارچی و پوسیدگی عواقب اجتناب ناپذیر است. از طرف دیگر، خشکی به خوبی تحمل می شود زیرا ریشه های ذخیره می توانند رطوبت را ذخیره کنند.
قبل از کاشت خاک را کاملا و مهمتر از همه عمیقا شل کنید. ریشه های ضخیم تا عمق یک و نیم یا حتی دو متری حفر می کنند، به همین دلیل است که خاک محل کاشت نباید خیلی سنگین یا خیلی سفت باشد. یک خاک باغچه سنگین و نگهدارنده آب را می توان با ماسه درشت و سنگریزه های ریز اصلاح کرد.
فرهنگ گلدان
گل صد تومانی را می توان به راحتی در گلدان های به اندازه کافی بزرگ کشت کرد، اما نیاز به زهکشی خوب و خاک فراوان دارد. مخلوطی از خاک گلدان معمولی، ماسه درشت و دانه های رسی به عنوان بستر مناسب است. ظروف عریض و عمیق را انتخاب کنید تا شبکه متراکم ریشه ها فضای کافی داشته باشد. همچنین به خاطر داشته باشید که گل صد تومانی درختچه ای می تواند در طول سال ها تا حدود 200 سانتی متر رشد کند و همچنین فضای زیادی را در عرض اشغال کند. این گیاهان حتی زمانی که در ظرف رشد می کنند به فضای زیادی در اطراف خود نیاز دارند به همین دلیل بالکن کوچک چندان مناسب نیست.
علاوه بر تامین منظم آب و مواد مغذی، زمستان گذرانی بدون یخبندان نیز باید رعایت شود. بهتر است گل صد تومانی های چند ساله را در مکانی خنک و بدون یخبندان، احتمالاً در انبار یا گاراژ زمستان گذرانی کنید. ریشه ذخیره به دلیل مقدار کم بستر نمی تواند به اندازه کافی از سرما محافظت شود و بنابراین نیاز به پشتیبانی دارد.
کاشت صحیح گل صد تومانی
در مورد کاشت گل صد تومانی چند ساله و گل صد تومانی درختی تفاوت زیادی وجود دارد: گل صد تومانی های چند ساله را تا حد امکان کم عمق در زمین بکارید، در حالی که گل صد تومانی های درختی تا حد امکان عمیق کاشته می شوند. دلایل خوبی برای این رویکرد وجود دارد: در حالی که گیاهان چند ساله که خیلی عمیق کاشته می‌شوند، فقط برگ‌ها و بدون گل رشد می‌کنند، درختچه‌هایی که خیلی کم عمق کاشته می‌شوند پس از چند سال می‌میرند. گونه های بوته مانند اغلب به گل صد تومانی های چند ساله پیوند می زنند، به همین دلیل است که محل پیوند باید بین پنج تا ده سانتی متر عمق داشته باشد. این تنها راهی است که گل صد تومانی ریشه های خود را توسعه می دهد - اگر به دلیل سطحی کاشته شدن نتواند این کار را انجام دهد، پس از مدتی پیوندک رد می شود.
چالهای کاشت را به عمق دو بیل و حداقل 60 سانتی متر قطر حفر کنید. خاک لومی را با ماسه درشت، دانه های رسی یا شن بهبود دهید، در حالی که خاک شنی با کمپوست بهبود می یابد.کف چاله کاشت را با دقت شل کنید و در صورت لزوم یک لایه زهکشی اضافه کنید - به عنوان مثال سنگریزه و ماسه.
بهترین زمان برای کاشت چه زمانی است؟
بهترین زمان برای کاشت گل صد تومانی اوایل پاییز بین سپتامبر و اواسط اکتبر است. در این مرحله گیاهان در حال حاضر به خواب زمستانی می روند. با این حال، خاک و آب و هوا هنوز به اندازه کافی گرم است تا ریشه ها قبل از فصل سرد رشد کنند. گل صد تومانی های کاشته شده در پاییز را همیشه با چوب برس بپوشانید تا از یخ زدگی محافظت شود، زیرا گیاهان جوان تنها پس از چند سال ایستادن محافظت زمستانی خود را به دست می آورند. روش دیگر، کاشت را می توان در بهار نیز انجام داد.
فاصله کاشت صحیح
گل صد تومانی چندساله به فاصله کاشت به طور متوسط 80 سانتی متر نیاز دارد، اگرچه گاهی اوقات باید گونه های بزرگ را با فاصله 100 سانتی متری بین آنها و گیاه همسایه کاشت کرد.گل صد تومانی های درختی به طور قابل توجهی بزرگتر می شوند و بنابراین به فضای بیشتری نیاز دارند: بسته به گونه و تنوع، بین 120 تا 150 سانتی متر فضا باقی بگذارید، اگرچه به هر حال این گونه ها بهتر است به عنوان گیاهان منفرد نشان داده شوند.
گل صد تومانی آبیاری
آبیاری گاه به گاه ممکن است ضروری باشد، به ویژه در سال اول پس از کاشت و همچنین در خاک های خشک و شنی و در دوره های خشک طولانی تر در اواسط تابستان. با این حال، معمولاً آبیاری اضافی لازم نیست زیرا گیاهان به لطف سیستم ریشه گسترده خود به راحتی می توانند از خود مراقبت کنند. فقط نمونه هایی که در گلدان کشت می شوند به منبع منظم آب متکی هستند.
گل صد تومانی را به درستی کود دهید
گل صد تومانی های کاشته شده اساساً نیازی به کوددهی ندارند، زیرا گونه ها تغذیه کننده ضعیفی هستند و بنابراین فقط به مقدار کمی مواد مغذی نیاز دارند. کود بیش از حد - به ویژه کود غنی از نیتروژن - حتی می تواند گیاهان را ضعیف کند و بیماری ها و آفات را تهدید کند.از کودهای حاوی فسفات و پتاسیم استفاده کنید و در صورت لزوم در بهار استفاده کنید. تراشه شاخ و کود پایدار برای کود دهی گل صد تومانی مناسب نیست و کمپوست نیز به میزان محدودی مناسب است.
گل صد تومانی را درست برش دهید
گل صد تومانی های چند ساله را در فاصله اکتبر تا نوامبر که ساقه ها به تدریج قهوه ای می شوند و خشک می شوند، نزدیک به زمین ببرید. از طرف دیگر گل صد تومانی اساساً نیازی به هرس ندارد، به زیبایی و شادابی رشد می کند و کچل نمی شود. فقط در زمستان های شدید و بسیار یخبندان ممکن است شاخه ها یخ بزنند که در بهار پس از جوانه زدن آنها را می برید. با این حال، حتما صبر کنید تا جوانه ها جوانه بزنند تا به طور تصادفی جوانه های زنده و گل ساز را از بین نبرید. سرهای پژمرده گل را می توان، اما لازم نیست، قطع کرد. این اقدام فقط برای محافظت از گل صد تومانی در معرض خطر انقراض از عفونت قارچی (تجدید شده) منطقی است.
تکثیر گل صد تومانی
گل صد تومانی چند ساله به راحتی از طریق تقسیم قابل تکثیر است. تکثیر گل صد تومانی درختچه ای دشوارتر است زیرا آنها باید روی تکه های ریشه گل صد تومانی درختچه ای پیوند شوند. باغبان از این فرآیند به عنوان تکثیر پرستار یاد می کند که به موجب آن گیاه چند ساله به عنوان پرستار برای درختچه عمل می کند تا زمانی که ریشه های خود را توسعه دهد. اگر این برای شما خیلی پیچیده است، می توانید از سینک های چوبی نیز استفاده کنید. علاوه بر این، تکثیر البته از طریق بذر نیز امکان پذیر است، اما زمان بر و مملو از منابع بسیاری از خطا است.
بیماری ها و آفات
گل صد تومانی به بیماری های قارچی بسیار حساس است، که عمدتاً به دلیل کوددهی بیش از حد نیتروژن و/یا در خاک های غنی از مواد مغذی رخ می دهد. به اصطلاح بوتریتیس گل صد تومانی (کپک خاکستری) که عمدتاً در نمونه های کاشته شده روی بسترهای غنی از هوموس رخ می دهد، رایج است.
نکته
اگر یک گل صد تومانی قدیمی را حفر و تقسیم کردید، بخش ها را به محل قبلی خود برنگردانید. در عوض، برای جلوگیری از خستگی کف، یکی جدید را انتخاب کنید. این اغلب باعث کوتاهی قدی می شود.
گونه و گونه
حدود 40 نوع مختلف گل صد تومانی در سرتاسر جهان وجود دارد که نه تنها از نظر شکل رشد، بلکه در شکل گیری و رنگ گل هایشان نیز تفاوت زیادی دارند. گونه های بی شماری وجود دارد که بیشتر آنها در سایه های صورتی یا قرمز و همچنین سفید شکوفا می شوند. برخی از زیباترین انواع باغ عبارتند از:
- 'کارل روزنفیلد': Paeonia lactiflora، بنفش-قرمز، گل های دوتایی، انواع قدیمی
- 'Sarah Bernhardt': Paeonia lactiflora، صورتی روشن، دو گل، انواع قدیمی
- 'Alba Plena': Paeonia officinalis، سفید، گلهای دوتایی
- 'کورا لوئیز': هیبرید Itoh، گلهای سفید مایل به کرم با لکه پایه بنفش مایل به قرمز، نیمه دوتایی
- 'Garden Treasure': Itoh هیبرید، گلها زرد کم رنگ با لکه های پایه قرمز، نیمه دوتایی
- 'Bartzella': Itoh هیبرید، گل های زرد لیمویی، نیمه دوتایی
- 'Otto Froebel': Paeonia peregrina، گلهای ساده و صورتی
- " Sunshine": Paeonia peregrina، گلهای ساده و قرمز
- 'کارینا': ترکیبی، نیمه دوتایی، گلهای قرمز
- 'Candy Stripe': Paeonia lactiflora، گلهای چشمگیر و چند رنگ: سفید با راه راه های بنفش، دوتایی
