سرخس آشیانه (bot. Asplenium nidus) خانه را با شاخه های سبز روشنی که در گل رزهای سرسبز چیده شده اند تزئین می کند که با افزایش سن چشمگیرتر می شوند. گیاه برگ زینتی به عنوان یک گیاه خانگی و ظرفی بدون عارضه مناسب است که در ماه های تابستان نیز در بالکن یا تراس جای مناسبی پیدا می کند. نحوه مراقبت صحیح از این گیاه زیبا را می توانید در این مقاله بیابید.
چگونه از سرخس لانه مراقبت می کنید؟
سرخس آشیانه (Asplenium nidus) یک گیاه آپارتمانی است که مراقبت آسانی دارد و دارای برگهای سرخس سرسبز و سبز است. مکان های نیمه سایه، رطوبت بالا را ترجیح می دهد و باید در بستری با آهک کم و قابل نفوذ کاشته شود. آبیاری منظم بدون غرقابی، کوددهی گاه به گاه و گلدان مجدد هر 2 تا 3 سال یکبار به رشد آن کمک می کند.
منشا و توزیع
سرخس آشیانه (bot. Asplenium nidus) گونه ای از سرخس از خانواده سرخس راه راه (bot. Aspleniaceae) است که در دوران ماقبل تاریخ رواج داشته است. گیاه خانگی و کانتینری که به دلیل سادگی و برگهای سبز و باشکوهش در بین ما محبوبیت دارد، از مناطق گرمسیری آسیا، استرالیا و آفریقا می‌آید و به‌عنوان اپی‌فیت روی درختان می‌روید (bot. epiphyte) یا سنگ ها (bot. lithophyte) اغلب اتفاق می افتد. سرخس لانه یکی از مهم ترین زیستگاه های بسیاری از گونه های قورباغه های درختی است، زیرا دوزیستان آب و هوای مرطوب و خنک مورد نیاز خود را در قیف های شاخه ای پیدا می کنند.
ظاهر و رشد
سرخس آشیانه که در محیط طبیعی خود به صورت اپی فیتی رشد می کند، می تواند به اندازه های قابل توجهی برسد و اغلب بین 90 تا 100 سانتی متر ارتفاع دارد حتی زمانی که در داخل خانه رشد می کند. این گیاه یک روزت متراکم از برگ های سبز قوی ایجاد می کند که به اصطلاح برگ های سرخس نامیده می شود که از یک ریزوم چوبی قوی رشد می کنند. علاوه بر برگ ها، ریزوم دارای ریشه های هوایی متعددی نیز می باشد که می تواند یک درهم تنیده متراکم را تشکیل دهد. سرخس های آشیانه در ابتدا عمودی تر رشد می کنند، اما برگ های بلندتر و طولانی تر با بزرگتر شدن اندکی آویزان می شوند.
برگ
برگهای بلند و موجدار سرخس آشیانه از یک رزت قاعده‌ای قیفی شکل به وجود می‌آیند و کم و بیش به صورت راست رشد می‌کنند. قیف برگ لانه ای شکل عملکرد مهمی برای سرخس لانه دارد زیرا هم آب باران و هم بقایای گیاهی در اینجا جمع می شوند. اینها تضمین می کنند که گیاه با رطوبت و مواد مغذی تامین می شود.طول برگ های نیزه ای تا 120 سانتی متر و عرض آن تا 30 سانتی متر می رسد.
گل، زمان گلدهی و میوه ها
سرخس آشیانه مانند همه سرخس ها گل نمی دهد و به همین دلیل صرفاً یک گیاه شاخ و برگ است. با این حال، Asplenium nidus خود را از طریق اسپورهایی که به صورت گروهی در بسترهای اسپور دراز در سطح زیرین برگهای دراز سمت راست و چپ نوار میانی قرار دارند، تکثیر می‌شود.
مسمومیت
سرخس آشیانه - تقریباً مانند همه سرخس های واقعی - غیر سمی در نظر گرفته می شود. در برخی از مناطق آسیایی، به عنوان مثال در مناطق کوهستانی تایوان، برگ ها را حتی به طور سنتی به عنوان سبزی تهیه می کنند.
کدام مکان مناسب است؟
از نظر گیاه شناسی، سرخس - و در نتیجه سرخس لانه - گیاهان سایه بان هستند. با این حال، این بدان معنا نیست که آنها می توانند به طور کامل بدون نور عمل کنند. سرخس لانه در موقعیت طبیعی خود در حفاظت از درختان بلند جنگل رشد می کند، اما همچنان نور خورشید کافی برای رشد سرسبز خود دریافت می کند.این گیاه در سایه جزئی یا سایه روشن بیشتر احساس راحتی می کند، اما باید از آفتاب مستقیم اجتناب کرد - این باعث سوختگی شاخه های ظریف سرخس می شود. یک نقطه در کنار یک پنجره رو به شمال عالی است. این گیاه در حمام نیز به دلیل رطوبت بالایی که نیاز دارد احساس راحتی می کند. رطوبت را در تمام طول سال تا حداقل 60 درصد، ترجیحا تا 80 درصد بالا نگه دارید و از دمای گرم بین 18 تا 25 درجه سانتیگراد اطمینان حاصل کنید. سرخس آشیانه نیز نمی تواند پیشروی را تحمل کند.
زیرلایه
وقتی نوبت به بستر مناسب می‌رسد، سرخس‌های آشیانه چندان سخت نیستند. در اصل، این گیاه در تمام خاک‌های گلدانی که به صورت تجاری در دسترس است رشد می‌کند، تا زمانی که به جای ذغال سنگ نارس حاوی هوموس باشد و برای بهبود نفوذپذیری با دانه‌های رس منبسط شده، شن یا ماسه مخلوط شود. همچنین برای زهکشی بهتر باید یک لایه خاک رس یا شن منبسط شده به کف گلدان اضافه کنید.از آنجایی که سرخس لانه مانند بسیاری از گونه های ارکیده گرمسیری یک گونه اپی فیت است، می توانید این گیاه را در خاک درشت ارکیده نیز بکارید.
کاشت و گلکاری مجدد
از آنجایی که سرخس لانه به کندی رشد می‌کند و سیستم ریشه‌ای قوی ایجاد نمی‌کند، فقط باید هر دو تا سه سال یکبار آن را در خاک جدید قرار دهید - استثنا: گیاه را با آب شیر حاوی آهک آبیاری کنید، سپس گلدان مجدد سالانه در بستر تازه توصیه می شود. سرخس لانه مانند دیگر اپی فیت ها به آهک بسیار حساس است. از طرف دیگر، یک گلدان گیاهی بزرگتر فقط در صورتی ضروری است که ریشه های ریز قبلاً از ظرف قدیمی رشد کرده باشند. گلدان جدید نباید خیلی بزرگ باشد، یک سایز بزرگتر از گلدان قدیمی کافی است.
هنگام کاشت و گلدان مجدد، تا حد امکان بستر قدیمی و استفاده شده را بردارید و زیر لایه جدید را در فر (30 دقیقه با دمای 150 درجه سانتیگراد) یا در مایکروویو (10 دقیقه با دمای 800) استریل کنید تا در برابر آن محافظت شود. آفات و پاتوژن ها وات).همچنین از استفاده از گلدان خودداری کنید و برای افزایش رطوبت، گلدان را روی کاسه ای پر از سنگ و آب قرار دهید.
آبیاری سرخس لانه
به عنوان یک گیاه معمولی جنگل های بارانی، گلوله ریشه سرخس لانه باید همیشه کمی مرطوب نگه داشته شود، اما هرگز مرطوب نباشد - گیاهی که به این امر حساس است، به هیچ وجه نمی تواند غرقابی را تحمل کند. بهتر است قبل از آبیاری یا غواصی مجدد اجازه دهید بستر کمی خشک شود. به خصوص در ماه های گرم تابستان، سرخس آشیانه اغلب به آب زیادی نیاز دارد و به همین دلیل گاهی اوقات می توان آن را با توپ ریشه خود در یک سطل آب فرو برد. در هنگام آبیاری به این نکات نیز توجه کنید:
- در صورت امکان فقط از آب کم آهک استفاده کنید.
- آب لوله کشی فیلتر شده یا کهنه یا آب باران مناسب است.
- آب معمولی شیر هم میشه استفاده کرد.
- سپس، با این حال، باید سالیانه در بستر تازه گلدان شود.
- در غیر این صورت علائم کمبود بروز خواهد کرد.
- همیشه با آب دمای اتاق آب کنید نه با آب سرد.
همچنین اطمینان حاصل کنید که همیشه از زیر و مستقیماً روی بستر آبیاری کنید؛ شاخه های حساس سرخس نباید خیس شوند.
سمپاشی
در جنگل های بارانی، رطوبت به طور طبیعی بسیار بالاست. برای اینکه سرخس لانه در اتاق نشیمن شما احساس راحتی کند، باید شرایط مشابهی را در آنجا ایجاد کنید. روش‌های ساده برای این کار مناسب هستند و مخصوصاً در طول دوره گرمایش زمستانی (و هوای خشک اتاق مربوطه) استفاده می‌شوند:
- یک رطوبت ساز قرار دهید.
- نصب آبنمای سرپوشیده.
- شما به راحتی می توانید این را خودتان بسازید.
- کاسه های پر از شن یا سنگ های قیمتی و آب را برپا کنید.
- گلدان گیاه را به جای گلدان روی چنین کاسه سنگی قرار دهید.
- این کاسه باید بزرگتر از قابلمه باشد تا آب آن تبخیر شود.
- اما ریشه سرخس لانه هرگز نباید در آب باشد.
بسیاری از گیاهان آپارتمانی گرمسیری باید به طور مرتب با مه ریز اسپری شوند تا رطوبت هوا بالا بماند. با این حال، باید از این کار در مورد سرخس لانه اجتناب کنید، زیرا برگ های حساس نمی توانند چنین رفتاری را تحمل کنند و متعاقباً لکه های قهوه ای ناخوشایندی ایجاد می کنند.
سرخس لانه را به درستی بارور کنید
در سال اول پس از گلدان مجدد یا در صورت انتقال سالیانه به بستر تازه، کوددهی منظم سرخس لانه ضروری نیست. فقط از سال دوم به بعد بین آوریل تا سپتامبر یک کود سبز مایع و کم دوز به گیاه می دهید که در حالت ایده آل باید آن را همراه با آب آبیاری بدهید.یک دوز هر دو تا سه هفته کاملاً کافی است. در نیمه دوم سال یا هر 6 تا 8 هفته یکبار کود دهی خیلی کم انجام می دهید یا اصلاً کود نمی دهید.
سرخس لانه را درست برش دهید
هرس منظم برای سرخس لانه نه ضروری است و نه مفید. شما نباید بخواهید اندازه یا دور گیاه را با قیچی محدود کنید، زیرا این کار باعث ایجاد قیف برگ ناهموار می شود. فقط شاخه های خشک شده سرخس را مستقیماً از پایه جدا کنید، اما نباید برگ هایی را که هنوز سبز هستند برش دهید. پس از هرس، برگ ها دیگر رشد نمی کنند.
تکثیر سرخس لانه
سرخس را نمی توان نه به صورت رویشی و نه از طریق بذر تکثیر کرد. تنها راه تکثیر از طریق هاگ های موجود در سطح زیرین برگ ها است. با این حال، شما نیاز به صبر زیادی دارید زیرا ممکن است تا یک سال طول بکشد تا فرزندان به عنوان سرخس های لانه ساز شناخته شوند.و اینگونه کار می کند:
- تکثیر فقط با هاگ بالغ امکان پذیر است.
- می توانید اینها را تشخیص دهید زیرا گرد و غبار را به راحتی جمع می کنند.
- قسمت هاگدار را قطع کنید.
- این را در کیسه کاغذی بسته بندی کنید و بگذارید چند روز خشک شود.
- در این مدت هاگ ها آزاد می شوند و قابل کاشت هستند.
- ماسه مرطوب به عنوان بستر مناسب است.
- سرخس آشیانه جوانه زن سبکی است، پس هاگ ها را با بستر نپوشانید.
- گلدان گیاه را با شیشه یا فویل بپوشانید.
- آن را در سایه و حداقل 22 درجه سانتیگراد قرار دهید.
اگر بعد از چند ماه سطح آن کمی سبز شد، بستر را دور نیندازید. اینها کپک نیستند، بلکه گیاهان جوان در حال رشد هستند.با این حال، این موارد تنها پس از چند ماه دیگر قابل تشخیص هستند. بعد از اینکه ارتفاع آنها به حدود سه سانتی متر رسید آنها را در گلدان های جداگانه بکارید.
نکته
اگر سرخس لانه در محل خود احساس راحتی می کند، قطعاً نباید آن را حرکت دهید. گیاه می تواند با خشک شدن برگ ها به چنین اختلالی واکنش بسیار حساسی نشان دهد. با این حال برای رشد یکنواخت می توانید گلدان گیاه را هر چند روز یکبار بچرخانید.
گونه و گونه
فقط نوع Asplenium nidus معمولاً در فروشگاه ها عرضه می شود، زیرا فقط انواع کمی وجود دارد. اینها از نظر ارتفاع و شکل برگهایشان که معمولاً کم و بیش موجدار هستند با هم تفاوت دارند. به ویژه جالب توجه است، به عنوان مثال، واریته 'Crissie' است که دارای نوک برگ های بسیار پر حاشیه است و بنابراین کاملاً عجیب به نظر می رسد.
کاملاً شبیه به سرخس آشیانه، سرخس راه راه است که گاهی به عنوان سرخس لانه نیز شناخته می شود (ربات. Asplenium antiquum) که برگهای ضخیم تر و نوک تیزتری ایجاد می کند. این گونه که بومی آسیای شرقی است، با سرخس زبان گوزن بومی (bot. Asplenium scolopendrium) ارتباط نزدیک دارد و از نظر ظاهری بسیار شبیه به آن است. این را می توان به عنوان یک گیاه آپارتمانی و همچنین سرخس مولد (bot. Asplenium bulbiferium) کشت کرد.
